Η θρεπτική αξία του καφέ και οι 4 καφετέριες της Καλαμαριάς για επίσκεψη
Οι καρποί των καφεόδενδρων θεωρούνται πολύτιμο γεωργικό προϊόν. Τα καφεόδεντρα είναι αειθαλείς θάμνοι ή δενδρύλλια με σαρκώδεις καρπούς, μεγέθους κερασιών, οι οποίοι αναπτύσσονται σε τσαμπιά και, όταν ωριμάζουν, παίρνουν βαθύ κόκκινο χρώμα. Οι καρποί φέρουν δύο πράσινα σπέρματα καφέ, που είναι τελείως άοσμα όπως έχουν, με το καβούρδισμα όμως αποκτούν το χαρακτηριστικό άρωμα του καφέ (αποτελείται από περίπου 800 πτητικές ουσίες) και αυξάνεται η περιεκτικότητα σε καφεΐνη με την απώλεια ύδατος.
Υπάρχουν πολλά είδη καφεόδενδρων, ο κανονικός καφές παρασκευάζεται όμως από τους καρπούς το δένδρου Coffea με αργό καβούρδισμα των ξεραμένων καρπών και άλεσμα σε λεπτή σκόνη. Διακρίνεται κυρίως σε δύο είδη, τον αραβικό καφέ (Coffee Arabica) και τον καφέ από χώρες της λατινικής Αμερικής (Coffee Robusta). Το Coffee Arabica και Coffee Robusta αντιπροσωπεύουν το 99% της παγκόσμιας παραγωγής.
Ποιοι είναι οι πιο δημοφιλείς τύποι καφέ;
Ελληνικός καφές
Ανέρχεται πρώτος σε πωλήσεις στη χώρα μας και αντιπροσωπεύει το 50% περίπου του ετήσιου όγκου πωλήσεων καφέ. Εκτός από τη χώρα μας, καταναλώνεται ευρέως στην Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και τις αραβικές χώρες.
Στιγμιαίος καφές
Ο στιγμιαίος καφές παράγεται από ζυμωμένους κόκκους καφέ που στεγνώνουν με ψύξη ή ψεκασμό. Είναι απλό να προετοιμαστεί, καθώς το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να ανακατέψετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού στιγμιαίου καφέ με ζεστό νερό. Αυτό επιτρέπει στα κομμάτια καφέ να διαλυθούν.
Αντιπροσωπεύει το 25% των πωλήσεων στην Ελλάδα. Προέρχεται από τον φυσικό καρπό του καφεόδεντρου, ενώ κατά την παραγωγική του διαδικασία έχει βραστεί, φιλτραριστεί αρκετές φορές και αφυδατωθεί ώστε να καταλήξει ο ιδιαίτερός του κόκκος στο ποτήρι σας.
Καφές φίλτρου
Φτιάχνεται με την προσθήκη καυτού ή βραστού νερού πάνω από αλεσμένους κόκκους καφέ και τυπικά γίνεται με τη χρήση φίλτρου, γαλλικής πρέσας ή καφετιέρας.
Κατέχει το 15% των πωλήσεων στην Ελλάδα. Διακρίνεται σε καφέ φίλτρου αμερικάνικο, γαλλικό και εσπρέσο και διατίθεται και αρωματισμένος. Οι αρωματικές ουσίες που προστίθενται είναι απλές (μέντα, σοκολάτα, βανίλια, κτλ.) ή σύνθετες όπως βανίλιας-φουντούκι, κανέλας-φουντούκι κ.α.
Καφές εσπρέσο
Ο καφές Εσπρέσο παρασκευάζεται με την ώθηση μικρής ποσότητας πολύ καυτού νερού, ή ατμού, μέσα από λεπτούς αλεσμένους κόκκους καφέ. Ενώ είναι μικρότερος σε όγκο από τον κανονικό καφέ, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη.
Καφές αποκαφεϊνωμένος
Καφές χωρίς καφεΐνη, με λιγότερο από 1-3mg καφεΐνης. Αναζήτησε στις συσκευασίες των προϊόντων τη φυσική μέθοδο αποκαφεϊνοποίησης, όπου οι κόκκοι του καφέ βρέχονται με ζεστό νερό, ώστε να απομακρυνθεί η καφεΐνη, αλλά να διατηρηθούν τα πολύτιμα αντιοξειδωτικά.
Καφές αρωματισμένος
Kαφές με πρόσθετη αρωματική γεύση.
Έχει Θερμίδες ο Καφές;
Η κατανάλωση ενός φλιτζανιού σκέτου καφέ αποδίδει ελάχιστες θερμίδες, (το πολύ 3 θερμίδες ανά 240 mL), ενώ κανένα είδος (ελληνικός, στιγμιαίος, φίλτρου ή εσπρέσο) δεν περιέχει λιπαρά.
Η ενεργειακή αξία ενός ροφήματος καφέ καθορίζεται, επομένως, από τα πρόσθετα που θα επιλέξεις να χρησιμοποιήσεις. Άρα, εάν θέλουμε να υπολογίσουμε πόσες περίπου θερμίδες έχει το φλιτζάνι του καφέ που πίνεις πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στα παρακάτω ερωτήματα:
- πώς επιλέγεις να καταναλώνεις τον καφέ σου;
- και πού επιλέγεις να απολαμβάνεις την αγαπημένη σου συνήθεια;
Για να απαντήσω στο πρώτο ερώτημα θα χρειαστεί να δούμε τα πρόσθετα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα φλιτζάνι καφέ, δηλαδή τη ζάχαρη και το γάλα. Για παράδειγμα, 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη στον καφέ προσδίδει περίπου 20 θερμίδες. Αντίστοιχα, η προσθήκη γάλακτος δημιουργεί μία αύξηση του θερμιδικού περιεχομένου του καφέ ανάλογη της ποσότητας και της περιεκτικότητας σε λιπαρά. Παραδείγματος χάριν, 1 ατομική μερίδα γάλακτος εβαπορέ δίνει περίπου 40 θερμίδες, ενώ 1 φλιτζάνι (240 mL) φρέσκου πλήρους γάλακτος αποδίδει 220 περίπου θερμίδες. Έτσι, με βάση τα παραπάνω, ένα φλιτζάνι cappuccino με πλήρες γάλα, χωρίς ζάχαρη, μπορεί να έχει 120 θερμίδες ή 75 θερμίδες αν το πλήρες γάλα αντικατασταθεί με άπαχο (0% σε λιπαρά).
Ποιο είναι το σωστό φλιτζάνι καφέ;
Ανάλογα με τον καφέ που θα καταναλώσουμε θα επιλέξουμε και το κατάλληλο φλιτζάνι. Σε μια κούπα περίπου 200ml μπορούμε να καταναλώσουμε τον καφέ φίλτου ή το στιγμιαίο, ενώ σε ένα φλιτζάνι μικρότερο (30-50 ml) μπορούμε να απολαύσουμε μονό ελληνικό καφέ ή εσπρέσο.
Όσον αφορά την ποσότητα και τα οφέλη της καφεΐνης, θα δείτε ότι ξεκινούν από τη στιγμή που καταναλώνετε ένα φλιτζάνι καφέ ή μερικά φλιτζάνια μαύρο τσάι καθημερινά. Θα παρατηρήσετε ότι οι ευεργετικές ιδιότητες αρχίζουν να συσσωρεύονται όταν πίνετε τρία ή τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα ή αντίστοιχα μαύρο τσάι. Τα άτομα που πίνουν επτά ή οκτώ φλιτζάνια την ημέρα μπορεί να έχουν ακόμη περισσότερο όφελος όσον αφορά την προστασία των νεύρων. Παρόλα αυτά η υπερβολική κατανάλωση ενδέχεται να προκαλέσει ορισμένες επιπτώσεις όπως διέγερση ή διαταραχή του ύπνου.
Ιδιότητες της καφεΐνης
- Η καφεΐνη του καφέ (μεθυλιωμένη ξανθίνη), το κύριο δραστικό συστατικό του δρα ως διεγερτική ουσία του κεντρικού νευρικού συστήματος αυξάνοντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης και της επινεφρίνης (αδρεναλίνη). Η ντοπαμίνη και η επινεφρίνη είναι νευροδιαβιβαστές που στέλνουν μηνύματα στα κύτταρά μας για την καύση του λίπους με αποτέλεσμα την αύξηση του μεταβολισμού μας.
- Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι σε μέτριες δόσεις βελτιώνει τη μνήμη, ενώ έχει μελετηθεί ευρέως και για τη θετική της επίδρασή της σε νευροεκφυλιστικές νόσους όπως Alzheimer και Parkinson.
- Έχει γίνει αναφορά στη συμβολή της καφεΐνης στη μείωση του καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 25%, στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης πέτρας στη χοληδόχο κύστη κατά 50% και στη μείωση της πιθανότητας κίρρωσης ήπατος κατά 80%.
- Η καφεΐνη μετά από την εισδοχή της στο πεπτικό σύστημα απορροφάται και διανέμεται στον οργανισμό πολύ γρήγορα. Αφού εισέλθει και δράσει σε διάφορα όργανα, δεν παραμένει ούτε αποθηκεύεται στον οργανισμό αλλά αποβάλλεται μετά από μερικές ώρες.
- Η κατανάλωση καφεΐνης πριν το γυμναστήριο μπορεί να σου προσφέρει καλύτερη αθλητική επίδοση, τόνωση και εγρήγορση.
- Οι μεθυλοξανθίνες που περιέχονται στην καφεΐνη δρουν ενάντια στην όψη φλοιού πορτοκαλιού του σώματος, καταρρίπτοντας το μύθο ότι ο καφές προκαλεί κυτταρίτιδα.
- Η καφεΐνη χρησιμοποιείται για θεραπεία διαφόρων ειδών πονοκεφάλων, της ημικρανίας και των πονοκεφάλων τάσης.
- Επίσης η καφεΐνη ενισχύει την ικανότητα της συγκέντρωσης, προσφέρει εγρήγορση και τόνωση για τις πρωινές σου εργασίες.
Καφεΐνη και ενυδάτωση
Τα διουρητικά είναι ουσίες που προκαλούν το σώμα να δημιουργεί περισσότερα ούρα από το συνηθισμένο. Η καφεΐνη μπορεί να το κάνει αυξάνοντας τη ροή του αίματος στους νεφρούς, γεγονός που τους ωθεί να απελευθερώσουν περισσότερο νερό μέσα από τα ούρα. Με την ενθάρρυνση της ούρησης, οι ενώσεις με διουρητικές ιδιότητες, όπως η καφεΐνη, μπορεί να επηρεάσουν την κατάσταση ενυδάτωσης.
Ο καφές είναι απίθανο να σε αφυδατώσει, αν και η καφεΐνη στον καφέ μπορεί να έχει διουρητικό αποτέλεσμα. Για να έχει η καφεΐνη σημαντικό διουρητικό αποτέλεσμα, μελέτες δείχνουν ότι πρέπει να καταναλώνεις περισσότερα από 500 mg ημερησίως ή 5 φλιτζάνια (1,2 λίτρα) ψημένου καφέ.
Αν είσαι λάτρης του καφέ σου προτείνουμε 4 καφετέριες στην Καλαμαριά